Η Τρεχάλα

Τρεχάλα, πιλάλα, γοργό τρέξιμο, τρεχαλητό, βιασύνη, φευγάλα.Όλα σημαίνουν το ίδιο. Είναι η κατάσταση εκείνη του ανθρώπου, ο οποίος τρέχει και δεν προφταίνει. Είναι όμως μόνο αυτή; Είναι, λοιπόν, μόνο το άγχος και η πίεση που όλοι μας, το ξέρουμε, χορεύουμε ή μάλλον τρέχουμε στο ρυθμό τους; Ή κρύβει η τρεχάλα και άλλες πλευρές... κωμικοτραγικές;

Ε, λοιπόν ναι! Μπορεί να εκφράζει την ερωτική απογοήτευση ενός κοριτσιού που στην κυριολεξία τρελαίνεται όταν την αρνείται ένα αγόρι για χάρη του ποδοσφαίρου. Μπορεί να σημαίνει τον αγώνα δρόμου για την πρωτιά ή τη λαχτάρα ενός αγοριού να αρπάξει το μέλλον του. Μπορεί και να σημαίνει τα κάνω όλα, τρέχω για όλα και συμφέρω πολύ. Ή μπορεί πολύ απλά να σημαίνει τη δειλία. Όμως ο φίλος εξερευνητής, όπως λέει και ο Ν. Άσιμος, που την εγλίτωσε με μια τρεχάλα, εις το καζάνι του ιθαγενούς ανακατεύεται με μια κουτάλα.

Διαλέξτε φίλοι μου την τρεχάλα που σας ταιριάζει. Ελπίζω να το απολαύσετε.

                                         

The Giving Tree by Shel Silverstein, 1964

Το βιβλίο The Giving Tree δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1964 από τους Harper & Row. Είναι ένα παιδικό βιβλίο γραμμένο και εικονογραφημένο από τον Shel Silverstein. Αυτό το βιβλίο έχει γίνει ένας από τους πιο δημοφιλείς τίτλους του Silverstein και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες.

Από την πρώτη στιγμή που το βιβλίο είδε το φως της δημοσιότητας, έχει εγείρει πολλές συζητήσεις και αντικρουόμενες απόψεις σε σχέση με την ερμηνεία των μηνυμάτων του. Ως προς το εάν το δέντρο είναι ένα ανιδιοτελές ή απλά αυτοθυσιαστικό δέντρο, και εάν το αγόρι είναι ένας εγωιστής ή λογικός στις απαιτήσεις του προς το δέντρο. Παράλληλα, η ιστορία ξεκάθαρα παρουσιάζει Tα παιδικά χρόνια σαν να είναι μία περίοδος μίας σχετικής ευτυχίας σε σύγκριση με τις θυσίες και τις ευθύνες της ενηλικίωσης.

Όπως ο Ben Jackson, καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Stanford, το τοποθετεί: "Είναι αυτό ένα θλιβερό παραμύθι; Λοιπόν, είναι λυπηρό με τον ίδιο τρόπο που η ζωή είναι αποκαρδιωτική. Όλοι μας έχουμε ανάγκες, και αν είμαστε τυχεροί και αρκετά φιλότιμοι, ενηλικιωνόμαστε ενώ χρησιμοποιούμε άλλους και άλλοι χρησιμοποιούν εμάς. Τα δάκρυα πέφτουν στη ζωή μας όπως τα φύλλα από το δέντρο. Ωστόσο, το πεπερασμένο μας δεν πρέπει να το μετανιώνουμε ή να το απεχθανόμαστε- είναι αυτό που κάνει την προσφορά και την απολαβή δυνατές. Όσο κατηγορείς το αγόρι, τόσο πρέπει να ενοχοποιήσεις την ανθρώπινη ύπαρξη. Όσο κατηγορείς το δέντρο, τόσο πρέπει να ενοχοποιήσεις την ίδια την ιδέα της γονεϊκής φροντίδας. Θα έπρεπε η προσφορά του δέντρου να εξαρτάται από την ευγνωμοσύνη του αγοριού; Αν ίσχυε αυτό, αν οι πατεράδες και οι μητέρες περίμεναν την ανταπόδοση πριν να φροντίσουν τα παιδιά τους, τότε θα είμασταν όλοι καταδικασμένοι."

Ο Jackson, συνδέοντας την ιστορία με την ανθρώπινη κοινωνική ζωή, ισχυρίζεται ότι οι αναγνώστες θα πρέπει να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους και στο αγόρι και στο δέντρο. (Πηγή: WIKIPEDIA)

 Μετάφραση από πρωτότυπο:

Τα γενναία δώρα του δέντρου, από τον Σελ Σιλβερστάιν

"Κάποτε ήταν μια μηλιά… και αγαπούσε ένα μικρό αγόρι.

Και κάθε μέρα το αγόρι ερχόταν και μάζευε τα φύλλα της

και τα έκανε κορώνες και έπαιζε το βασιλιά του δάσους.

Σκαρφάλωνε πάνω στον κορμό της και κρεμόταν από τα κλαδιά της

και έτρωγε τα μήλα της και έπαιζαν κρυφτό.

Και όταν ήταν κουρασμένο, κοιμόταν στη σκιά της.

Και το αγόρι αγαπούσε το δέντρο… πάρα πολύ…

Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο.

Αλλά ο χρόνος πέρασε, και το αγόρι μεγάλωσε.

Και η μηλιά έμενε συχνά μόνη της.

Τότε, μία μέρα, το αγόρι ήρθε στο δέντρο και το δέντρο είπε:

-Έλα αγόρι, έλα και σκαρφάλωσε πάνω στον κορμό μου και κρεμάσου από τα κλαδιά μου και φάε τα μήλα μου και παίξε στη σκιά μου

και γίνε ευτυχισμένο!

-Είμαι πολύ μεγάλος για να σκαρφαλώνω και να παίζω, είπε το αγόρι. Θέλω να αγοράζω πράγματα και να διασκεδάζω. Θέλω χρήματα. Μπορείς να μου δώσεις χρήματα;

-Λυπάμαι, είπε η μηλιά, αλλά δεν έχω καθόλου χρήματα. Έχω μόνο φύλλα και μήλα. Πάρε τα μήλα μου, αγόρι, και πούλησέ τα στην πόλη. Τότε θα έχεις χρήματα και θα είσαι ευτυχισμένο.

Κι έτσι το αγόρι σκαρφάλωσε πάνω στη μηλιά και μάζεψε τα μήλα της και τα πήρε μακριά. Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο…

Αλλά το αγόρι έμεινε μακριά για πολύ καιρό…

και το δέντρο ήταν λυπημένο.

Και τότε μία μέρα το αγόρι γύρισε πίσω, και η μηλιά έτρεμε

από ευτυχία, και είπε:

-Έλα, αγόρι, έλα και σκαρφάλωσε πάνω στον κορμό μου και κρεμάσου από τα κλαδιά μου και φάε τα μήλα μου και παίξε στη σκιά μου

και γίνε ευτυχισμένο.

-Είμαι πολύ απασχολημένος για να σκαρφαλώνω πάνω σε δέντρα, είπε το αγόρι. Εγώ θέλω ένα σπίτι να με κρατάει ζεστό, είπε. Και θέλω μία σύζυγο και θέλω παιδιά, κι έτσι χρειάζομαι ένα σπίτι.

Μπορείς να μου δώσεις ένα σπίτι;

-Δεν έχω σπίτι, είπε η μηλιά. Το δάσος είναι το σπίτι μου, είπε το δέντρο. Αλλά μπορείς να κόψεις τα κλαδιά μου και να φτιάξεις ένα σπίτι. Τότε θα γίνεις ευτυχισμένο.

Κι έτσι το αγόρι έκοψε τα κλαδιά της και τα μετέφερε μακριά για να φτιάξει το σπίτι του. Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο.

Αλλά το αγόρι έμεινε μακριά για πολύ καιρό…

Και όταν γύρισε πίσω, η μηλιά ήταν τόσο χαρούμενη που μετά βίας μπορούσε να μιλήσει.

-Έλα αγόρι, ψιθύρισε, έλα και παίξε.

-Είμαι πολύ γέρος και λυπημένος για να παίζω, είπε το αγόρι. Εγώ θέλω μία βάρκα που θα με πάρει μακριά από εδώ.

Μπορείς να μου δώσεις μία βάρκα;

-Κόψε τον κορμό μου και φτιάξε μία βάρκα, η μηλιά. Τότε μπορείς να σαλπάρεις μακριά… και να γίνεις ευτυχισμένο.

Κι έτσι το αγόρι έκοψε τον κορμό της και έφτιαξε μία βάρκα

και σάλπαρε μακριά.

Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο…

Αλλά όχι αληθινά.

Και μετά από πολύ καιρό το αγόρι γύρισε ξανά πίσω.

-Λυπάμαι αγόρι, είπε το δέντρο, αλλά δεν μου έχει μείνει τίποτα άλλο να σου δώσω. Τα μήλα μου χάθηκαν.

-Τα δόντια μου είναι πολύ αδύναμα για να τρώω μήλα,

είπε το αγόρι.

-Τα κλαδιά μου χαθήκαν, είπε το δέντρο. Δεν μπορείς να κρεμαστείς από αυτά.

-Είμαι πολύ γέρος για να κρεμιέμαι από κλαδιά, είπε το αγόρι.

-Ο κορμός μου χάθηκε, είπε το δέντρο. Δεν μπορείς να σκαρφαλώσεις.

-Είμαι πολύ κουρασμένος για να σκαρφαλώνω, είπε το αγόρι.

-Λυπάμαι, αναστέναξε η μηλιά. Εύχομαι να μπορούσα να σου δώσω κάτι… αλλά δε μου έχει μείνει τίποτα. Είμαι μόνο μία γέρικη ρίζα. Λυπάμαι…

-Δε χρειάζομαι πάρα πολλά τώρα, είπε το αγόρι. Μόνο ένα ήσυχο μέρος για να κάτσω και να ξεκουραστώ. Είμαι πολύ κουρασμένος.

-Λοιπόν, είπε η μηλιά, ισιώνοντας τον εαυτό της όσο πιο πολύ μπορούσε, λοιπόν μία γέρικη ρίζα είναι καλή για να κάτσεις και να ξεκουραστείς. Έλα αγόρι, κάτσε κάτω… κάτσε κάτω και ξεκουράσου.

Και το αγόρι το έκανε.

Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο…"

 Τέλος

_Εισαγωγικά σχόλια και μετάφραση από Δαμιανάκη Μαρία